इतरउद्योगउद्योग / व्यवसायव्यवसाय कल्पना

एलईडी (LED) लाइट मॅन्युफॅक्चरिंग व्यवसाय

how to start led lighting business in india

हॅलोजन दिवे आणि जुने इलेक्ट्रिक इनॅन्डेन्सेंट बल्ब संपले आहेत आणि आज बहुतेक लोक प्रकाश-उत्सर्जक डायोड (LED) दिवे वापरतात. याशिवाय, तांत्रिक प्रगती आणि बिझनेस मॉडेल्सच्या विस्तारामुळे, व्यावसायिक, ऑटोमोटिव्ह आणि रहिवासी क्षेत्रांतून LED लाईट्सची मागणी वाढली आहे. म्हणूनच तुमचा स्वतःचा एलईडी लाइटिंग व्यवसाय सुरू करणे हा एक शहाणपणाचा निर्णय आहे. तर, भारतात एलईडी दिवे उत्पादन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या आवश्यकता आणि इतर घटक समजून घेऊया .

तुम्हाला माहीत आहे का? 

LED सिस्टीममध्ये 27 ते 45K पर्यंत चांगली प्रकाश गुणवत्ता असते, 80% कमी ऊर्जा वापरतात आणि पारंपारिक इनॅन्डेन्सेंट बल्बपेक्षा 20 पट जास्त असतात.

लोक LEDs वर का स्विच करतात?

image 6

एलईडी लाइटिंग व्यवसायासाठी व्यवसाय मॉडेल

LED मॅन्युफॅक्चरिंग बिझनेस  मॉडेल व्यवसायाची स्थापना करताना दोन पर्याय देते . ते आहेत:

किरकोळ एलईडी व्यवसाय

उत्पादित लाइटिंग ट्यूब्स, इनॅन्डेन्सेंट बल्ब आणि औद्योगिक दिवे यांचे मार्केटिंग करणे तुम्हाला सोपे वाटत असेल, तर एलईडी बल्ब व्यवसाय किरकोळ विक्री ही तुमची निवड असावी. तुम्ही तुमचे एलईडी बल्ब असेंब्लीचे काम घरबसल्या  सुरू करू शकता आणि तुमच्या रिटेल काउंटरवरून महाविद्यालये, विद्यापीठे, शाळा, खाजगी संस्था, कार्यालये किंवा सरकार यांना एलईडी दिवे पुरवू शकता. किरकोळ काउंटर सेट करण्यासाठी, प्रतिष्ठित पुरवठादार शोधणे महत्त्वाचे आहे आणि तुम्ही तुमच्या LED उत्पादनांची गुणवत्ता आणि किंमतीसह बाजारपेठेला सामोरं जावं. LED वस्तूंच्या विक्रीचा काही विशिष्ट पूर्व अनुभव मदत करतो आणि प्रभावी व्यवसाय चालवण्याचे ज्ञान तुमचे धोरण आणि यश सुधारू शकते. 

एलईडी बल्ब किंवा दिवे तयार करणे व्यवसाय

image 7

LED बल्ब निर्मिती व्यवसाय  प्रक्रिया आव्हानात्मक आणि वेळखाऊ आहे कारण ऑपरेशनचे प्रमाण खूप मोठे आहे. उत्पादन प्रक्रिया देखील गुंतागुंतीची आहे, ज्यासाठी अधिक गुंतवणूक क्षमता आवश्यक आहे. तथापि, जर तुम्हाला LED बल्ब आणि दिवे तयार करण्याच्या संपूर्ण प्रक्रियेपासून सुरुवात करायची नसेल, तर LED स्मॉल स्केल असेंब्ली आणि प्रोसेसिंग युनिटसाठी भारतीय बाजारपेठ उत्तम आहे.

परवाने आणि नोंदणी आवश्यक

व्यवसाय सुरू करणार्‍या कोणत्याही उद्योजकाला LED उत्पादन युनिट सुरू करण्यासाठी आवश्यक परवाने  आणि नोंदणीबद्दल चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे. एलईडी उत्पादन व्यवसायासाठी आवश्यक गोष्टींचा सारांश खाली दिला आहे:

  • कंपनी नोंदणी : व्यवसाय मालकी, भागीदारी, एलएलपी किंवा मर्यादित दायित्व भागीदारी, एलएलसी किंवा प्रायव्हेट लिमिटेड कंपनी म्हणून सुरू केला जाऊ शकतो. मालकीच्या निवडीवर अवलंबून, दस्तऐवजीकरणामध्ये कंपनीची नोंदणी मालकी दस्तऐवज, भागीदारी करार, एलएलपी/एलएलसी दस्तऐवज इ. कंपनीच्या निबंधक (आरओसी) कडे नोंदणी करणे समाविष्ट असू शकते. 
  • जीएसटी नोंदणी  अनिवार्य आहे.
  • सर्व प्रकारच्या व्यापारिक क्रियाकलापांसाठी महानगरपालिका प्राधिकरण व्यापार परवाना आवश्यक आहे आणि संबंधित नगरपालिका अधिकार्यांकडून प्राप्त करणे आवश्यक आहे.
  • प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचे NOC (ना हरकत प्रमाणपत्र) आवश्यक आहे कारण LED उत्पादन उद्योग प्रदूषणास कारणीभूत ठरतो आणि पर्यावरणास अनुकूल नसलेल्या काही घातक पदार्थांचा वापर करतो.
  • ट्रेड मार्क ही दुसरी प्रक्रिया आहे जी तुमचे ब्रँड नाव आणि व्यवसाय ब्रँडिंगचे संरक्षण करते.
  • सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालय किंवा MSME उद्योग नोंदणी आणि आधार प्रमाणपत्र देखील आवश्यक आहे. MSME प्रमाणनासाठी अर्ज करण्यापूर्वी, तुम्ही MSME मंत्रालयाकडे नोंदणी करणे आवश्यक आहे आणि तुमच्या LED उत्पादन उद्योगासाठी 12-अंकी MSME उद्योग आधार क्रमांक प्राप्त करणे आवश्यक आहे.
  • एलईडी बल्ब तयार करण्यासाठी प्लांट किती ऊर्जा वापरतो याचे ब्युरो ऑफ एनर्जी इफिशियन्सीकडून प्रमाणपत्र आवश्यक आहे. 
  • ब्यूरो ऑफ इंडियन स्टँडर्ड्स (BIS) प्रमाणपत्र अनिवार्यपणे परदेशी व्यापाराच्या DG द्वारे अधिसूचित केलेल्या विशिष्ट LED वस्तूंसाठी आवश्यक आहे आणि ही देशावर अवलंबून असलेली प्रक्रिया नाही.
  • तुमची LED उत्पादने भारतातून निर्यात करायची असल्यास आयातक-निर्यातकर्ता कोड (IEC) कोड आवश्यक आहे.

एलईडी मॅन्युफॅक्चरिंगमध्ये प्रदूषण नियंत्रण उपाय

कडक प्रदूषण उपायांचे पालन करण्यासाठी, तुमचा LED उत्पादन व्यवसाय सुसज्ज करण्यासाठी येथे काही उपाय आहेत:

  • सर्किट बोर्ड स्वच्छ करण्यासाठी आणि CCL 4 किंवा कार्बन टेट्राक्लोराईडचे अवशेष, CFCs, मिथाइल क्लोरोफॉर्म उत्सर्जन आणि पॅकेजिंग फोम्स कमी करण्यासाठी इको-फ्रेंडली सॉल्व्हेंट्स वापरा. मिथिलीन क्लोराईड, पर्क्लोरोइथिलीन, ट्रायक्लोरोइथिलीन, इ. पूर्वी वापरल्या जात होत्या आणि प्रदूषणाच्या हानिकारक प्रभावांपासून संरक्षण करण्यासाठी स्वच्छता प्रक्रियेमध्ये अल्कोहोल किंवा केटोन्ससह बदलले पाहिजेत. 
  • उत्पादन LED लाइटिंग व्यवसाय प्रक्रियेमध्ये हाताने सोल्डरिंग, डिप-सोल्डरिंग किंवा वेव्ह-सोल्डरिंगचा समावेश असतो ज्यामुळे हानिकारक वायूचे धूर निघतात. 
  • आधुनिक पद्धती आणि तंत्रज्ञान या हानिकारक वायूंचे उत्सर्जन आणि वायू प्रदूषण कमी करू शकतात. 
  • पारंपारिक पद्धतींमध्ये तयार केलेल्या 15-35% फ्लक्स सॉलिड्सच्या तुलनेत 10% पेक्षा कमी फ्लक्स सॉलिड्स असलेले अनेक नवीन फ्लक्स मटेरियल देखील उपलब्ध आहेत.

LED व्यवसाय स्थान घटक विचारात घ्या

image 8

प्रोसेसिंग, स्टोरेज, पॅकेजिंग आणि ऑपरेशनल ऑफिस युनिट्ससह LED व्यवसायासाठी तुम्हाला किमान 600 चौरस फूट क्षेत्र आवश्यक असेल. तुमच्या क्षेत्राचे 3 विभाग उपलब्ध असण्याची देखील शिफारस केली जाते:

  • 320 चौरस फूट प्रोसेसिंग युनिट ज्यामध्ये मॅन्युफॅक्चरिंग मशीन्स आणि उत्पादनाशी संबंधित कार्ये आहेत. 
  • LED घटक, कच्चा माल आणि तयार उत्पादने साठवण्यासाठी सुमारे 100 चौरस फूट स्टोरेज युनिट. 
  • एलईडी बल्ब किंवा दिवे तयार केलेले किंवा असेंबल केलेले असेंब्ली, चाचणी इत्यादीसाठी अंदाजे 180 चौरस फूट पॅकेजिंग युनिट.

परंतु, प्रकाश व्यवसायासाठी आपले स्थान निवडण्यापूर्वी, खालील घटक लक्षात ठेवा.

  • प्रवेशयोग्यता:  तुमची वाहतूक आणि वितरण खर्च कमी ठेवण्यासाठी हे महत्त्वाचे आहे. चांगले वाहतूक दुवे असलेले आणि महामार्ग किंवा मुख्य रस्त्याच्या जवळ असलेले स्थान निवडा.
  • किंमत:  तुमचा अधिकाधिक नफा कमावण्‍यासाठी व्‍यवसाय किमती आणि स्‍थानावरील दर तसेच LED लाइट मॅन्युफॅक्चरिंग प्लांटच्‍या किमतीचा बारकाईने अभ्यास करणे आवश्‍यक आहे. किमतीच्या घटकामध्ये पुरवठ्याची किंमत, एलईडी बल्ब निर्मिती प्लांटची किंमत पीडीएफ,  वितरण खर्च, वाहतूक, कच्च्या मालाची उपलब्धता इ. तसेच भाडे, युटिलिटी बिले, मालमत्ता कर, देखभालीचा खर्च, पार्किंग खर्च, सुरक्षा यांचा हिशेब आहे. आवश्यक खेळत्या भांडवलाची आणि अंतिम उत्पादनाची किंमत मोजण्यासाठी विचारात घेतलेल्या ठेवी इ. 
  • स्पर्धा:  एलईडी बल्बचा व्यवसाय, त्यांच्या किंमती, ग्राहक, पुरवठादार आणि व्यवसायातील भिन्नता, तुम्ही तुमचे एलईडी उत्पादन युनिट सुरू करण्यापूर्वी उत्पादनातील तुमच्या स्पर्धकांची तपासणी करा . 
  • फूट-फॉल्स आणि ट्रॅफिक:  जास्त रहदारी असलेले क्षेत्र अधिक फूट-फॉल्स निर्माण करते आणि तुमच्या LED व्यवसायाच्या विक्रीसाठी चांगले आहे. 
  • व्यवसायाची शक्यता:  तुमच्या व्यवसायाच्या वाढीसाठी हा आणखी एक महत्त्वाचा घटक आहे. तुमचा व्यवसाय स्थापित करण्यापूर्वी तुमच्या निवडलेल्या ठिकाणी तुमच्या उत्पादनाची बाजारपेठ ओळखा.

कच्चा माल काय आवश्यक आहे?

image 9

एलईडी लाईट मॅन्युफॅक्चरिंग  असेंब्ली सिस्टीमसाठी (10W पर्यंत), आवश्यक असलेला कच्चा माल खाली सूचीबद्ध केला आहे:

  • एलईडी बोर्ड आणि आवश्यक चिप्स
  • धातूचा बल्ब धारक
  • उष्णता बुडते
  • फिल्टर सर्किट्ससह रेक्टिफायर
  • प्लॅस्टिक बॉडी आणि रिफ्लेक्टर ग्लास
  • कनेक्टिंग वायर आणि सोल्डरिंग फ्लक्स
  • पॅकेजिंग साहित्य 
  • एलईडी उत्पादन उपकरणे

LED लाइट मॅन्युफॅक्चरिंग व्यवसायासाठी खाली सूचीबद्ध केलेली इतर उपकरणे देखील आवश्यक असतील .

  • सोल्डरिंग मशीन
  • एलसीआर मीटर
  • सीलिंग मशीन
  • ड्रिलिंग मशीन
  • डिजिटल मल्टीमीटर
  • पॅकेजिंग मशीन
  • सातत्य परीक्षक
  • ऑसिलोस्कोप
  • लक्स मीटर

4.उत्पादन प्रक्रिया काय आहे?

A. सेमीकंडक्टरचे वेफर्स बनवणे

image 10

या  एलईडी बल्ब निर्मिती व्यवसाय प्रक्रियेत खालील चरण आहेत:

  • प्राथमिक सेमीकंडक्टर वेफर गॅलियम आर्सेनाइड (GaAs), गॅलियम फॉस्फाइड (GaP) इत्यादी संमिश्र पदार्थांपासून बनवले जाते. ते तयार करावयाच्या LED रंगावर अवलंबून असते. सेमीकंडक्टर क्रिस्टल्स विकसित करण्यासाठी उच्च तापमान आणि दाब कक्ष आवश्यक आहे जेथे पदार्थ फॉस्फरस, गॅलियम, आर्सेनिक इत्यादी घटकांसह मिसळले जातात.
  • चेंबरचा वापर द्रवीकरण, फ्यूज आणि सामग्री एकत्र दाबण्यासाठी आणि नंतर द्रावणात बदलण्यासाठी केला जातो. चेंबरमधून बाहेर पडू नये म्हणून सामग्री झाकण्यासाठी आणि सीलबंद करण्यासाठी बोरॉन ऑक्साईडचा थर वापरला जातो. संपूर्ण प्रक्रियेला झोक्राल्स्की क्रिस्टल ग्रोथ किंवा लिक्विड एन्कॅप्सुलेशन पद्धत म्हणतात.
  • नंतर एक रॉड गरम स्फटिकाच्या द्रावणात बुडवला जातो आणि द्रव थंड झाल्यावर क्रिस्टलमध्ये GaAs, GaAsP किंवा GaP चे दंडगोलाकार गोट किंवा बाउल मागे सोडण्यासाठी चेंबरमधून हळूहळू बाहेर काढले जाते.
  • नंतर पिंडाचे सुमारे 10 मिली जाडीच्या अनेक अर्धसंवाहक वेफर्समध्ये तुकडे केले जातात.
  • गुळगुळीत पृष्ठभाग प्राप्त होईपर्यंत वेफर्स सँडिंगनंतर पृष्ठभागावर अधिक अर्धसंवाहक स्तरांसह पॉलिश केले जातात.
  • LED क्रिस्टल्स आणि वेफर तयार होत आहेत की नाही हे नेहमी पहा कारण पॉलिशिंग प्रक्रिया आणि क्रिस्टल व्हेरिएबिलिटीमुळे वेफर क्रिस्टलचे कार्य खराब होऊ शकते.
  • पुढे, पॉलिश केलेल्या वेफरच्या पृष्ठभागावरील फ्लक्स, घाण किंवा अशुद्धता काढून टाकण्यासाठी सॉल्व्हेंट आणि अल्ट्रासोनिक वापरून वेफर्स स्वच्छ करा. चांगल्या दर्जाच्या प्रकाशासाठी हे महत्त्वाचे आहे.

B. एपिटॅक्सियल स्तर जोडणे

LED बल्ब निर्मिती प्रक्रियेत खालील प्रक्रियेचे तपशीलवार वर्णन केले आहे-

  • एलपीई किंवा लिक्विड फेज एपिटॅक्सी पद्धतीचा वापर करून सेमीकंडक्टर्स, डोपेंट्स इत्यादीच्या थर जोडून वेफर पृष्ठभाग तयार केला जातो .
  • या तंत्राने, वितळलेल्या GaAsP च्या ठेव प्रक्रियेदरम्यान क्रिस्टलीय अभिमुखता वापरून अर्धसंवाहकांचे स्तर पक्षपाती असतात. वेफर ग्रेफाइट स्लाइडवर ठेवले जाते आणि वितळलेल्या द्रव कंटेनरमधून अनेक वेळा ढकलले जाते. पुरेशा जाडीच्या एलपीई मटेरियलचे वेफर तयार करण्यासाठी वितळण्याच्या क्रमाने किंवा सिंगल मेल्टचा वापर करून विविध इलेक्ट्रॉनिक घनतेचे थर तयार केले जातात.
  • नायट्रोजन, झिंक किंवा अमोनियम सारख्या डोपेंट्सला हवेत पसरवण्यासाठी वेफर नंतर उच्च तापमान असलेल्या भट्टीच्या नळीमध्ये ठेवले जाते. नायट्रोजनचा वापर हिरवा किंवा पिवळा रंग तयार करण्यासाठी केला जातो.

C. संपर्क जोडणे

  • वेफरवर धातूचा संपर्क परिभाषित केलेला असतो आणि संपर्काचा नमुना डायोडच्या संयोजनावर अवलंबून असतो.
  • संपर्क नमुने फोटो-रेझिस्ट नावाच्या प्रकाश-संवेदनशील कंपाऊंडमध्ये क्लोन केले जातात, वेफरच्या पृष्ठभागावर ते फिरत असताना पसरलेले असतात. फोटोरेसिस्टला कडक करण्यासाठी 100 अंश सेल्सिअस तत्काळ उष्णता आवश्यक आहे.
  • पुढे, अल्ट्राव्हायोलेट प्रकाशाखाली प्रतिरोधक स्तर उघड करताना मुखवटा क्लोनिंगसाठी वेफरवर फोटोरेसिस्ट मास्क ठेवा. विकसकासह उघड क्षेत्र धुवा.
  • नंतर उच्च व्हॅक्यूम-सील तापमान असलेल्या चेंबरमध्ये बाष्पीभवनाद्वारे उघडलेल्या वेफर क्षेत्रावर धातूचा संपर्क भरला जातो. बाष्पीभवन करणारी धातू उघड्या वेफरवर जमा होते आणि ऍसिटोन साफ ​​करण्यासाठी वापरली जाते.
  • नायट्रोजन आणि हायड्रोजनसह भट्टीच्या चेंबरमध्ये मजबूत कनेक्शन सुनिश्चित करण्यासाठी एकत्रीकरण प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे.
  • 2-इंच सेमीकंडक्टर वेफर मिळविण्यासाठी प्रक्रिया 6000 वेळा पुनरावृत्ती होते.
  • डायोडचे वेफर कापण्यासाठी, तुम्ही डायमंड सॉ किंवा क्लीव्हिंग सॉ वापरू शकता. 

D. पॅकेजिंग आणि माउंटिंग

  • जर डायोड इंडिकेटर लाइट किंवा ज्वेलरीमध्ये वापरायचा असेल तर सर्व रंग पॅकेज माउंट केलेले आहेत आणि त्यात 2 मेटल 2-इंच लीड्स आहेत.
  • वेफर बॅक इलेक्ट्रिकल लीड कॉन्टॅक्ट बनवते तर दुसऱ्या लीडमध्ये लहान सोन्याचे फास्टनर लीड असते आणि त्याच्या पृष्ठभागावर नमुनेदार संपर्क असतात जे एकतर वायर-बॉन्ड केलेले असतात किंवा रंगलेल्या पृष्ठभागावर असतात. 
  • अशा प्रकारे एकत्रित केलेले संपूर्ण वेफर पॅकेजसाठी निर्दिष्ट केल्यानुसार ऑप्टिकल आवश्यकतांसह हवाबंद प्लास्टिकच्या शीटमध्ये ठेवले जाते. आवश्यकतेनुसार कनेक्टर किंवा एंड लेन्स वापरून सर्व-ऑप्टिकल पॅरामीटर्सची सत्यता तपासल्यानंतर रंग द्रव प्लास्टिक किंवा इपॉक्सीने भरला जातो.

निष्कर्ष

LEDs हे विजेची बचत करण्याचा आणि वाजवी किमतीत उत्तम दर्जाचा प्रकाश स्रोत मिळवण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे. ते प्रकाश प्रणालीचे भविष्य देखील आहेत आणि त्यांना मोठी मागणी आहे. अशा प्रकारे, एलईडी लाईटचा व्यवसाय सुरू करणे हा व्यवसाय उपक्रम म्हणून फायदेशीर ठरू शकतो. 

सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम व्यवसाय (MSME), व्यवसाय टिपा, आयकर, GST, पगार आणि लेखा संबंधित new updates बातम्या ब्लॉग आणि लेखांसाठी www.kokaniudyojak.com फॉलो करा  .

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

प्रश्न: एलईडी लाईट निर्मितीसाठी आवश्यक मशीन्स कोणत्या आहेत?

उत्तर:

तुमची उपकरणे यादी तुम्ही तयार करता त्या एलईडी उत्पादनांच्या प्रकारावर अवलंबून असते. परंतु, साधारणपणे, खालील उपकरणे एलईडी दिवे असेंब्ली आणि निर्मितीमध्ये मदत करतात.

  • पीसीबी असेंब्ली मशीन
  • एलईडी असेंबली मशीन
  • एसएमडी चिप माउंटिंग मशीन
  • ट्यूब लाइट असेंबली मशीन
  • हाय-स्पीड माउंटिंग मशीन
  • मेणबत्ती असेंब्ली मशीन

प्रश्न: भारतातील आघाडीच्या LED कंपन्या कोणत्या आहेत?

उत्तर:

 LED लाइटिंग आणि फिक्स्चरच्या या टॉप-रेट मॅन्युफॅक्चरिंग दिग्गजांमुळे जागतिक बाजारपेठेत भारताच्या LED बल्ब व्यवसायाच्या नफ्यात 50% पेक्षा जास्त वाढ झाली आहे.  

  • फिलिप्स इलेक्ट्रॉनिक्स इंडिया लि
  • SYSKA LED
  • हॅवेल्स इंडिया लि
  • बजाज
  • सूर्या LEDs
  • ओसराम इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड

3S इंटरनॅशनल, हॅलोनिक्स, इको लाइट टेक्नॉलॉजीज, कॉम्पॅक्ट, इंस्टापोवर आणि इतर अनेक नॉन-ब्रँडेड कंपन्या देखील स्वस्त किमतीत चांगल्या दर्जाचे एलईडी दिवे ऑफर करतात.

प्रश्न: मी LEDs कोठे मार्केट करू शकतो?

उत्तर:

उत्पादित LEDs चे अनेक पद्धतींद्वारे विपणन केले जाऊ शकते आणि जसे की बाजारपेठांची निवड समाविष्ट आहे

  • किरकोळ बाजार.
  • घाऊक बाजार
  • निर्यात बाजार
  • ऑनलाइन मार्केट जसे B2B वेबसाइट, B2C वेबसाइट इ.

प्रश्न: गुणवत्ता मापदंड कोणते आहेत ज्यासाठी चाचणी आवश्यक आहे?

उत्तर:

वायर-बॉन्ड प्रक्रियेदरम्यान गुणवत्ता तपासणी आवश्यक आहे. पुरवलेले वर्तमान आणि व्होल्टेज महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. सर्व एलईडी दिवे रंग, ब्राइटनेस, नुकसान, पॉवर चढउतार, ब्रेकडाउन, ऑपरेशनल वैशिष्ट्ये, हीटिंग, लाइफ टेस्ट इ.साठी ताण चाचणी तपासणे आवश्यक आहे. योग्य ऑटोमेशनद्वारे हे सहजपणे व्यवस्थापित केले जाऊ शकतात.

हे देखील वाचा

पापड बिझनेस आयडिया: पापड व्यवसाय कसा सुरू करायचा हे जाणून घ्या, तुम्ही घरी बसूनही भरपूर पैसे कमवू शकता!

व्यवसाय कल्पना: फक्त ₹ 10,000 मध्ये केटरिंग व्यवसाय सुरू करा, दरमहा लाखो कमवा, कसे ते जाणून घ्या.

चहाचा स्टॉल कसा सुरू करायचा? चहा दुकान व्यवसाय योजना. 

वेडिंग प्लॅनर म्हणजे काय – लग्न नियोजन व्यवसाय कसा करायचा ?

चिकन व्यवसाय कसा करावा – चिकन व्यवसायासाठी परवाना कसा मिळवावा.

Back to top button

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker