VADA PAV BUSINESS IDEA : वडा पाव व्यवसाय कसा सुरू करावा? प्रक्रिया, पद्धत, खर्च, कमाई.

हा धंदा (वडा पाव बिझनेस) फक्त मुंबई, पुणे सारख्या शहरात चालेल असा विचार करत नाही का? दिल्ली, गुरुग्राम, नोएडा इत्यादी उत्तर भारतीय शहरांमध्ये हा व्यवसाय कसा चालेल? तर तुम्हाला सांगू इच्छितो की तुम्ही चीनचे प्रसिद्ध नूडल्स चाउमीन, दक्षिणेतील प्रसिद्ध पदार्थ डोसा, पंजाबचे छोले भटूर, नेपाळचे मोमोज संपूर्ण भारतात विकले जात असल्याचे पाहू शकता.

हे खरे आहे की वडा पाव बहुतेक पश्चिम भारतात खाल्ला जातो, परंतु त्याची चव इतकी स्वादिष्ट आहे की ती हळूहळू भारताच्या प्रत्येक भागात पसरत आहे. जेव्हा तुम्ही दिल्ली ते पुणे किंवा मुंबई असा ट्रेनने प्रवास करत असता तेव्हा तुम्हाला रेल्वे स्टेशनवर स्ट्रीट फूड म्हणून वडा पाव मिळतो.

हिरवी मिरची सोबत खायला इतकं चविष्ट आहे की पहिल्यांदाच खाणाराही तिची चव विसरू शकत नाही. म्हणण्याचा अर्थ असा आहे की जर तुम्ही कधी वडापाव खाल्ले असेल आणि तुम्ही पश्चिम भारतातील नसाल, तरीही तुमच्या परिसरात एखादा वडापाव विकणारा असेल असे तुम्हाला वाटेल, तुम्ही तिथे जाऊन त्याचा आस्वाद घेतला असता.

त्यामुळे हा व्यवसाय फक्त मुंबई, पुणे, नागपूर इत्यादी शहरांमध्येच होऊ शकतो, असे म्हणणे चुकीचे आहे. तुम्ही हा व्यवसाय कोणत्याही गर्दीच्या बाजारपेठेत सुरू करू शकता. तर आम्हाला कळवा की जर तुम्हाला हा व्यवसाय सुरू करायचा असेल तर तुम्हाला कोणती आवश्यक पावले उचलावी लागतील.

वडापाव विक्रीचा व्यवसाय कसा सुरू करावा?

वडा पाव हे भारतातील एक अतिशय प्रसिद्ध स्ट्रीट फूड आहे, त्यामुळे हा व्यवसाय सुरू करण्याची प्रक्रियाही खूप सोपी आहे. पण काही लोकांमध्ये असा गैरसमज आहे की हे पश्चिम भारतातील स्ट्रीट फूड आहे त्यामुळे ते भारतातील इतर प्रदेशात चालणार नाही.

हे खरे नसले तरी, तुम्हाला अजूनही भारतातील इतर शहरांमध्ये वडा पाव विकणारे लोक आढळतील जी गैर-पश्चिम भारतीय शहरे आहेत. आणि त्या स्टॉल्ससमोर तुम्हाला लोकांची गर्दीही दिसेल. चला तर मग या प्रकारचा वडा पाव व्यवसाय सुरू करण्यासाठी इच्छुक व्यक्तीने कोणत्या प्रक्रियेचे पालन करावे ते पाहू या.

स्थान निवडा

अशा व्यवसायांसाठी ज्यांच्या मार्गावर आम्ही ग्राहकांवर अवलंबून असतो, त्यांच्यासाठी खूप चांगले स्थान निवडणे खूप महत्वाचे आहे. कारण ज्या ठिकाणी दिवसभर गर्दी असते आणि हजारो लोक तेथून जातात, तेव्हा त्या लोकांचे ग्राहक म्हणून रुपांतर होण्याची शक्यता जास्त असते.

अशा परिस्थितीत, तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही या व्यवसायासाठी रेल्वे स्टेशन, बस स्टॉप, टॅक्सी स्टँड, स्थानिक बाजारपेठ, औद्योगिक परिसर, एखाद्या प्रसिद्ध शैक्षणिक संस्थेच्या परिसर किंवा गेटच्या बाहेरील जागा निवडू शकता. हे सांगायचे आहे की वडापावच्या या व्यवसायातून तुम्हाला भविष्यात भरपूर कमाई करायची असेल, तर तुमच्यासाठी चांगले ठिकाण निवडणे खूप महत्त्वाचे आहे.    

निवडलेल्या ठिकाणी जागा व्यवस्थापित करा

आता तुम्ही जे काही ठिकाण निवडले आहे, मग ते गजबजलेले मार्केट असो, रेल्वे स्टेशन, बस स्टॉप, टॅक्सी स्टँड, हजारो कर्मचारी कार्यरत असलेले औद्योगिक क्षेत्र असो किंवा एखाद्या प्रसिद्ध युनिव्हर्सिटी कॉलेजचे गेट असो. आता तुम्हाला निवडलेल्या ठिकाणी एक लहान जागा व्यवस्था करावी लागेल.

तुम्हाला हवे असल्यास या ठिकाणी फेरीवाला बसवून वडापाव विकता येईल, तसेच प्लॅस्टिकच्या काड्या वगैरेच्या साहाय्याने वडापाव तयार करून हा व्यवसाय सुरू करता येईल. विटांचे, सिमेंटचे दुकान भाड्याने घेणे फायदेशीर नाही कारण गर्दीच्या ठिकाणी दुकानाचे भाडे खूप महाग आहे. ज्यामुळे तुमच्या व्यवसायाची किंमत अनेक पटींनी वाढेल.

म्हणूनच छोट्या जागेपासून सुरुवात केलेली बरी, आणि आता दुकान वाढवावे, असे वाटत असताना, त्या जागेत पक्के कॅस्टर बेस तयार केल्यानंतर तुम्ही विटांच्या सिमेंटच्या दुकानात जाऊ शकता. या प्रकारच्या फेरीवाल्यांसाठी 100 चौरस फूट जागाही पुरेशी आहे.   

आवश्यक भांडी खरेदी करा

वडा पाव बनवण्यासाठी यंत्रसामग्री म्हणून काही भांडी लागतात. इच्छुक व्यक्ती एका दिवसात किती वडापाव बनवायचा आहे यावर भांड्यांचा आकार अवलंबून असेल. चला तर मग जाणून घेऊया हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी इच्छुक व्यक्तीला कोणती भांडी लागतील.

• बेसन विरघळण्यासाठी मोठ्या भांड्याची आवश्यकता असू शकते, ज्याची किंमत तुम्हाला ₹ 800 असू शकते.
• बटाटे उकळण्यासाठी एक मोठे भांडे किंवा मोठा कुकर देखील आवश्यक असू शकतो, ज्याची किंमत ₹ 1000 असू शकते.
• वडा पावाच्या आत सारण तयार करण्यासाठी एका मोठ्या पॅनची आवश्यकता असू शकते, त्याची किंमत ₹ 900 आहे असे गृहीत धरू.
• वडे तळण्यासाठी, एक मोठा तवा देखील लागतो आणि झारे, ज्याची किंमत ₹ 1200 आहे.
• दोन लांब अ‍ॅल्युमिनियम ट्रे आवश्यक आहेत, ज्यामध्ये मसाल्याचे गोळे बनवता येतात आणि आरामात ठेवता येतात, त्यांची किंमत ₹ 300 पर्यंत चालते.
• हिरवी आणि लाल चटणी ठेवण्यासाठी, दोन लहान स्टीलचे डबे आवश्यक आहेत ज्याची किंमत ₹ 400 पर्यंत असू शकते.
• गॅस स्टोव्ह आवश्यक आहे, आणि भाजी कापण्यासाठी चाकू, मसाले ठेवण्यासाठी मसालादाणी इत्यादी, ज्याची किंमत दोन सिलिंडरसह ₹ 7500 असू शकते, देखील आवश्यक आहे.
• मिक्सर ज्याची किंमत ₹ 2000 पर्यंत असू शकते चटणी बनवण्यासाठी आणि इतर अनेक गोष्टी करण्यासाठी देखील आवश्यक असू शकते.
• परिसरात स्वच्छता राखण्यासाठी, ₹ 600 पर्यंत किंमत असलेल्या मोठ्या डस्टबिनची देखील आवश्यकता असू शकते.

अशा प्रकारे, या व्यवसायात वापरलेली भांडी आणि उपकरणे खरेदी करण्यासाठी तुम्हाला सुमारे ₹ 14700 ची आवश्यकता आहे . तथापि, वस्तूंच्या किमती वेळोवेळी बदलत राहतात, म्हणून जर तुम्हाला तुमच्या वडा पाव व्यवसायाची अंदाजे किंमत जाणून घ्यायची असेल, तर तुम्ही दिलेल्या किमती वास्तविक किमतींमध्ये रूपांतरित करू शकता.

चांगली गोष्ट म्हणजे ही सर्व भांडी तुम्हाला तुमच्या स्थानिक बाजारपेठेत सहज मिळू शकतात. 

कच्चा माल खरेदी करा

वडा पाव बनवण्याच्या व्यवसायात वापरला जाणारा मुख्य कच्चा माल म्हणजे पाव, बेसन, तेल आणि बटाटा. याशिवाय काही मसाले जसे हळद, मिरची, मीठ, जिरे, वाळलेली कैरी पावडर, हिरवी धणे, हिरवी मिरची, इत्यादींचाही कच्चा माल म्हणून वापर केला जातो.

तुम्ही ज्या पद्धतीने हा व्यवसाय सुरू करता, तुम्हाला भांडी वगैरे घेण्यासाठी फार दूर जाण्याची गरज नाही. त्याचप्रमाणे या प्रक्रियेत वापरल्या जाणाऱ्या कच्च्या मालाची उपलब्धताही तुमच्या जवळच्या स्थानिक बाजारपेठेत सहज उपलब्ध आहे.  

कर्मचारी नियुक्त करा

जरी तुम्ही वडापाव विक्रीचा व्यवसाय सुरू करत असाल तर तुम्ही एका दिवसात किती वडापाव विकता यावर कर्मचाऱ्यांची संख्या अवलंबून असते. जर ही संख्या दिवसाला 600 असेल, तर तुम्हाला दोन नाही तर किमान एक कर्मचारी नियुक्त करावा लागेल. जर तुम्ही घरबसल्या वडे बनवत असाल आणि घेत असाल तर अशावेळी तुम्ही फक्त एक कर्मचारी ठेवूनही व्यवसाय चालवू शकता.

पण तुम्ही वडे तळण्यापासून ते मसाला बनवण्यापर्यंत, बेसन मिसळण्यापर्यंतची सर्व कामे तुम्ही त्याच ठिकाणी करत असाल, तर तुम्हाला दोन कामगार ठेवण्याची गरज भासू शकते.    

वडा पाव बनवा आणि विक्री करा

सर्व काम झाल्यानंतर आता तुम्ही वडा पाव बनवायला सुरुवात करू शकता. जर तुम्हाला ते बनवण्याची पद्धत माहित नसेल तर आम्ही या लेखात याबद्दल नंतर सांगू. परंतु तुम्हाला हे लक्षात ठेवावे लागेल की कोणताही लेख किंवा YouTube व्हिडिओ पाहिल्यानंतर थेट ग्राहकांसाठी वडा पाव बनवू नका.

त्यापेक्षा, ग्राहकांना विकण्यासाठी वडापाव बनवण्याआधी, तुम्ही ते तुमच्या घरी बनवण्याचा सराव करा. आणि जेव्हा तुम्ही हे घरी बनवण्याचा सराव करत असाल, तेव्हा तुम्ही ते तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांना आणि इतर लोकांनाही खायला द्यावे आणि त्यांची चव कशी असेल यावर निःपक्षपाती प्रतिक्रिया मिळवा. जेणेकरून तुम्ही असा वडा पाव बनवा की ग्राहकांना तो खूप आवडेल.

    

वडा पाव कसा बनवायचा

वडा पाव बनवण्याची रेसिपी अगदी सोपी आहे, खरं तर या प्रक्रियेत तुम्हाला जवळच्या बेकरीमधून रेडिमेड पाव विकत घ्यावा लागतो, पण तुम्हाला फक्त वडे आणि चटणी बनवायची आहे. चला तर मग जाणून घेऊया ते कसे बनवले जातात.

• ही प्रक्रिया खरेदी केलेले बटाटे उकळण्यापासून सुरू होते, म्हणजे बटाटे उकळण्याची प्रक्रिया प्रथम केली जाते.
• बटाटे उकळल्यानंतर, ते सोलून काढले जातात आणि ते स्वच्छ काचेच्या तळाशी किंवा अन्यथा ठेचले जातात. ही प्रक्रिया हाताने देखील केली जाऊ शकते, परंतु आपण स्वच्छता राखण्यासाठी इतर कोणतीही भांडी किंवा उपकरणे वापरू शकता.
• त्यानंतर, तुम्हाला कांदे, टोमॅटो इत्यादी बारीक चिरून घ्याव्या लागतील आणि त्याच वेळी तुम्ही कोणतीही भाजी करण्यासाठी पॅनमध्ये जेवढे तेल ठेवता तेवढेच तेल गरम करावे.
• तेल गरम झाल्यावर त्यात जिरे, सुपारी, कढीपत्ता वगैरे टाकतात. आणि नंतर त्यात बारीक कापलेले कांदे आणि टोमॅटो टाकले जातात. आता हे मिश्रण सोनेरी रंगाचे झाल्यावर त्यात ठेचलेले बटाटे ठेवले जातात.
• आणि ते चमच्याने ढवळावे लागते आणि नंतर त्यात मीठ, मिरची, हळद इत्यादी सर्व मसाले टाकून चमच्याने ढवळावे लागतात. या सर्व गोष्टी नीट एकजीव झाल्या की समजा वडा पावाचा मसाला तयार आहे. त्यानंतर हा मसाला बाहेर काढा आणि थंड होण्याची प्रतीक्षा करा.
• तोपर्यंत बेसन विरघळवून त्यात थोडे मीठ आणि हळद घालून बेसन तयार करायचे आहे. यामध्ये हे लक्षात ठेवावे लागेल की आपण मसाल्यांमध्ये मीठ, मिरची आणि मसाल्यांच्या प्रमाणानुसार मीठ, मिरची आणि हळद बेसनच्या द्रावणात मिसळू शकता.
• बेसनाचे पीठ तयार केल्यानंतर टोमॅटोला कोशिंबीर सारखे गोल आकारात कापायचे आहेत. एका टोमॅटोपासून 10 किंवा दहापेक्षा जास्त स्लाइस बनवता येतात.
• हे काप तयार झाल्यावर टोमॅटोच्या दोन कापांमध्ये थोडा बटाटा मसाला भरायचा आहे. अशाप्रकारे, तुम्हाला तयार करायच्या सर्व वड्यांसाठी समान प्रक्रिया करावी लागेल.
• त्यानंतर हा मसाला टोमॅटोच्या कापांसह बेसनच्या द्रावणात बुडवून उकळत्या तेलात तळून घ्यायचा असतो. तळलेले वडे तयार झाल्यावर बरणीतुन काढले जातात.
• चटणी बनवण्याची प्रक्रिया अगदी सोपी आहे, यामध्ये तुम्हाला हिरवी चटणी मसालेदार बनवायची आहे आणि लाल चटणीची चव थोडी गोड असावी. तुम्ही टोमॅटो इत्यादींसोबत लाल चटणी तयार करू शकता आणि हिरव्या चटणीसाठी तुम्ही हिरवी धणे, पुदिना आणि हिरवी मिरची वापरू शकता.
• आता जर एखादा ग्राहक तुमच्याकडे वडा पाव खायला आला तर तुम्ही बेकरीतून विकत घेतलेला पाव मधोमध कापून त्याच्या दोन्ही बाजूला थोडी चटणी लावून वडा मध्यभागी ठेवून ग्राहकाला सर्व्ह करावा. टिश्यू पेपर, नॅपकिन किंवा पेपर प्लेट. असे होते.            

वडा पाव व्यवसायातील खर्च

या प्रकारचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी लागणारा खर्च व्यक्ती एका दिवसात किती वडापाव विकण्याचा विचार करत आहे यावर अवलंबून असते. जर कोणी एका दिवसात 600 वडा पाव बनवला तर या व्यवसायातील एका दिवसाचा खर्च असा काहीसा असू शकतो.

• बेकरीमधून 600 पाव विकत घेतल्यास 4 रुपये प्रति पाव 2400 रुपये लागतात.
• 600 वडे तयार करण्यासाठी, सुमारे 24 किलो बटाटे लागतील, ज्याची एकूण किंमत ₹ 480 प्रति किलो 20 रुपये आहे.
• आपण असे गृहीत धरू की 600 वडे तयार करण्यासाठी 12 किलो बेसन लागेल, 65 रुपये प्रति किलो, त्याची एकूण किंमत 780 रुपये आहे.
• 150 रुपये प्रति लिटर, 8 लिटर तेलाची किंमत 1200 रुपये असू शकते.
• टोमॅटो, कांदे आणि मसाले, गॅस इत्यादींची किंमत ₹ 1300 मध्ये घेता येईल.
• दोन कर्मचार्‍यांचा पगार ₹ 400 प्रतिदिन या आधारावर ₹ 800 च्या दराने चालू शकतो.
• तुम्ही इतर खर्च जसे की जागेचे भाडे, वीज बिल, पाणी बिल इत्यादींची गणना ₹ 600 म्हणून करू शकता.

अशा प्रकारे, एका दिवसात 600 वडापाव तयार करण्यासाठी उद्योजकाला एकूण ₹7560 प्रतिदिन खर्च करावे लागतील.

वडा पाव व्यवसायातून उत्पन्न

जोपर्यंत कमाईचा प्रश्न आहे, तो उद्योजक एक वडापाव किती विकतो यावरही काही प्रमाणात अवलंबून असते. वेगवेगळ्या ठिकाणी, शहरांमध्ये त्याची किंमत वेगवेगळी असू शकते. पण एका वडापावची किंमत 15 रुपये मानली तर एका दिवसात 600 वडापाव विकून हा व्यवसाय ( वडा पाव व्यवसाय) 9000 – 7560 = 1440 रुपये कमवू शकतो  .

जर उद्योजकाने महिन्यातून 25 दिवस देखील काम केले तर तो या व्यवसायातून दरमहा 1440×25 = ₹ 36000 पर्यंत कमवू शकतो.

FAQ (प्रश्न/उत्तर)

या व्यवसायासाठी स्वस्त दरात पाव कोठे खरेदी करायचा?

तुम्ही तुमच्या जवळच्या बेकरीमधून पाव फ्रेश आणि वाजवी किमतीत खरेदी करू शकता.

भांडी आणि उपकरणे खरेदी करण्याची अंदाजे किंमत किती आहे?

वडा पाव व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक भांडी खरेदी करण्यासाठी तुम्हाला सुमारे ₹14700 खर्च करावे लागतील.

निष्कर्ष:

आशा आहे की या लेखाद्वारे तुम्हाला या व्यवसायाबद्दल (वडा पाव व्यवसाय) संपूर्ण माहिती मिळाली असेल. कोणताही इच्छुक व्यक्ती हा व्यवसाय ₹ 35 हजार ते ₹ 40000 मध्ये सहज सुरू करू शकतो. यामध्ये उद्योजकाला वडा पाव विकण्यासाठी आवश्यक असलेल्या काउंटर, रेहरी किंवा शेडची किंमत देखील समाविष्ट आहे.

हे पण वाचा:

भारतात बेकरी व्यवसाय कसा उघडायचा?